İstanbul Konservatuvarı ve Şehir Tiyatroları Koroları

10. Yıl Marşı

Söz: Behçet Kemal Çağlar, Faruk Nafiz Çamlıbel

Beste: Cemal Reşit Rey

Editör: Müzikotek, Median Müzik Edisyon

Plak şirketi: Gloss Musik

İlk yayın: Sahibinin Sesi

Sahibinin Sesi, Cumhuriyet’in onuncu yılı için Cemal Reşit Rey tarafından bestelenen marşı, AX 1933 seri numarasıyla 78’lik bir taş plak olarak yayınladı. İstanbul Belediyesi Opera Orkestrası ve Bandosu, eseri plağın bir tarafına sözsüz olarak çalıp kaydetti. Plağın arka yüzüne ise sözlü olarak kaydedilmişti. Bestecisinin yönettiği orkestra, bu kez Şehir Tiyatroları korosuna eşlik etti. Binlerce baskısı yapılan plak okullara, yurt dışı temsilciliklerine dağıtıldı. “Onuncu Yıl Marşı”nın sevilip yaygınlaşmasında bu plağın etkisi büyüktür. İstanbul Belediyesi 90 yıl önce plak yayıncılığının içinde olmuştur. Bugün de olmaktadır. → C.Ü.

Hâzım Körmükçü

Lüküs Hayat

Söz: Ekrem Reşit Rey

Beste: Cemal Reşit Rey

Editör: Median Müzik Edisyon

Plak şirketi: Gloss Musik

İlk yayın: Sahibinin Sesi

1930’lu yıllar, Şehir Tiyatrosu operetlerinin parlak yıllarıdır. 1933 yılı Aralık sonunda operet tarihimizin adı en çok anılan oyunu “Lüküs Hayat” temsil edilmeye başlandı. Oyun metnini Ekrem Reşit Rey yazdı, müziklerini Cemal Reşit Rey besteledi. Besteci Cemal Reşit Rey bir söyleşide şunları anlatmıştır: “Orkestrasyonu o şekilde yazmıştım ki iki piyano, saksafon, klarnet, trombon, trompet ve vurma sazlar yeterliydi. İki piyano o zamanlar pek moda idi. Her akşam ve matinede Allah’ın her günü Ferdi Ştatzer ile ikimiz iki piyanoda çalardık.” Operetteki şarkı sözleri, adı belirtilmese de Nâzım Hikmet’e aittir. Operetin pek çok şarkısı plağa alınmıştır. Bunların arasında Hâzım’ın (Körmükçü) söylediği “Ah Berelim” ve “Lüküs Hayat” akılda en çok kalmış
olanlardır. → G.A. / C.Ü.

Hafız Ahmet Bey

Sarı Zeybek

Söz: Anonim (Rumeli Türküsü)

Plak şirketi: Gloss Musik

İlk yayın: Odeon

Cumhuriyet’e giden yolda yaşanan savaşları ve Milli Mücadele’yi ölümsüzleştiren ve baş kahramanı Gazi Mustafa Kemal’e adanan marş ve türküler sevilerek repertuvarlara girmiştir. “Sakarya”, “Gazi Mustafa Kemal Paşa”, “Dağ Başını Duman Almış”, “Hoş Gelişler Ola Mustafa Kemal Paşa”, “Ankara” marşları farklı farklı bölgelerde halk müziği formunda bestelenerek de günümüze ulaşmıştır. “Sarı Zeybek” Atatürk’le özdeşleşmiş bir türküdür. Hafız Ahmet Bey de 1927 sonrasında esmekte olan Cumhuriyet sevinç ve coşkusu içinde, gazellerin ve şarkılarının yanında “Sakarya Marşı” ile “Sarı Zeybek” türküsünü de plaklara okumuş bir sanatçıdır. → C.Ü.

Hafız Burhan Bey [Sesyılmaz]

Sakarya Marşı

Söz: Vedat Örfi Bengü

Beste: Ahmet Cemalettin Cinkılıç

Plak şirketi: Gloss Musik

İlk yayın: Columbia

Muzika-i Hümâyun ve Ertuğrul Yatı Bandosu’nun seslendirdiği pek çok marş, 1905’ten sonra gramofon plaklarında kayıt altına alınmış oldu. Cumhuriyet döneminde ise bando müziği kaydı yapılmamıştır. Riyaset-i Cumhur Orkestrası birkaç sözsüz marş kaydı gerçekleştirmiştir. Hafız Ahmet Bey, Hanende İbrahim Bey, Hafız Yaşar Bey, Hafız Burhan gibi okuyucular plaklara marş kayıtları yapmış, bando değil alaturka sazlar eşliğinde okumuşlardır. Hafız Burhan, Cumhuriyet dönemi marşlarının en güzelleri ve sevilenlerinden Ahmet Cemalettin Çinkılıç’ın “Sakarya Marşı”nı da alaturka sazlar eşliğinde okur. → C.Ü.

Safiye Ayla

Bir İhtimal Daha Var

Söz/Beste: Osman Nihat Akın

Plak şirketi: Odeon

İlk yayın: Columbia

Safiye Ayla (1907-1998) İstanbul’da doğar. Piyano çalarak başladığı müzik yaşamı uzun yıllar sürmüştür. Gazinolarda sahneye çıkar. Radyoda okudukları ve plak kayıtlarıyla, zengin bir repertuvarın sahibidir. Şarkılar, türküler, gazeller, revü şarkılarını plaklara okur. Selahattin Pınar, Sadettin Kaynak, Yesari Asım Arsoy’un eserlerini plaklara ilk okuyan sanatçıdır. “Alabanda Revüsü” isimli sahne gösterisinde Kraliçe Mimoza rolünde büyük başarı elde eder. Konservatuvar İcra Heyetinde görev yapar. Safiye Ayla, Osman Nihat Akın’ın nihavend makamında bestelediği, gündelik yaşamda artık bir deyim gibi kullanılan “Bir ihtimal daha var, o da ölmek mi dersin” şarkısıyla seçkiye girmiştir. → C.Ü.

Seyyan Hanım

Mazi

Söz: İsmail Hakkı Necdet Efe

Beste: Ahmet Necip Celal

Editör: Kalan Müzik

Plak şirketi: Kalan Musik

İlk yayın: Sahibinin Sesi

Muzika-i Hümâyun ve Ertuğrul Yatı Bandosu’nun seslendirdiği pek çok marş, 1905’ten sonra gramofon plaklarında kayıt altına alınmış oldu. Cumhuriyet döneminde ise bando müziği kaydı yapılmamıştır. Riyaset-i Cumhur Orkestrası birkaç sözsüz marş kaydı gerçekleştirmiştir. Hafız Ahmet Bey, Hanende İbrahim Bey, Hafız Yaşar Bey, Hafız Burhan gibi okuyucular plaklara marş kayıtları yapmış, bando değil alaturka sazlar eşliğinde okumuşlardır. Hafız Burhan, Cumhuriyet dönemi marşlarının en güzelleri ve sevilenlerinden Ahmet Cemalettin Çinkılıç’ın “Sakarya Marşı”nı da alaturka sazlar eşliğinde okur. → G.A / C.Ü.

Süreyya Operet Heyeti

Çok Yaşa Sen Ayşe

Söz / Beste: Muhlis Sabahattin Ezgi

Plak şirketi: Gloss Musik

İlk yayın: His Master’s Voice

Operet tarihimizin önemli bestecilerinden Muhlis Sabahattin’in “Ayşe” opereti ilk kez İstanbul Opereti tarafından sahnelendi. “Ayşe” operetinin kazandığı büyük başarı, Muhlis Sabahattin’in “operet kralı” unvanıyla anılmasına neden oldu. Bir şehir-köy fantezisi olan operette başrolü önce Fikriye Şakrakses, sonra Suzan Lütfullah, son olarak da bestecinin kızı Melek Tayfur üstlenmiştir. Operetin birçok solo ve koro şarkısı plaklara kaydedilmiştir. Bu seçkide, Süreyya Opereti Korosu tarafından seslendirilen “Çok Yaşa Sen Ayşe” operetin en sevilmiş şarkılarındandır. → G.A. / C.Ü.